بررسی و نقد نظریه هورقلیایی در جریان شیخیه

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسنده

پژوهشگر حوزه کلام و مذاهب اسلامی

10.22034/ijf.2025.100602

چکیده

جریان شیخیه، یکی از جریان‌های منشعب از شیعه امامیه است که در قرن 13 قمری، توسط شیخ احمد احسائی شکل گرفت و راه خود را از سایر امامیه جدا کرد. این جریان به پیروی از رهبر و مؤسس خود شیخ احمد احسائی، نسبت به برخی از باورهای کلامی اسلامی و شیعی، نظریه متفاوتی داشته و به‌خصوص، نسبت به معاد جسمانی، معراج جسمانی پیامبر(ص) و زندگی امام زمان (ع)– در عالم هورقلیا- دیدگاه‌های‌ متفاوتی دارد؛ به‌گونه‌ای که این باورها، بعدها بستر پیدایش دو فرقه بابیت و بهائیت را به‌عنوان دو فرقه و جریان انحرافی در جهان اسلام، فراهم کرد. این مسئله در این پژوهش، با روش تحلیلی – توصیفی و با استفاده از داده‌ها و مطالعات کتابخانه‌ای، موردبررسی و نقد قرار گرفته است. یافته‌های تحقیق حکایت از آن دارد که آموزه‌ها و ادعاهای آنان، فاقد دلیل بوده و دلایل آنان با معیارهای عقلی و صریح آیات قرآن و روایات معصومین (ع) سازگاری نداشته و بلکه مغایرت و تضاد آشکار دارد.

کلیدواژه‌ها